Oude Bram

De “Oude Bram” in de 30er jaren van de 20eeeuw.

Als u voor de ingang van de molen staat vindt u een groene deur aan de linkerkant. Deze deur geeft toegang tot een kleine machinekamer en een werkplaats. In de machinekamer is een dieselmotor opgesteld van het merk  INDUSTRIE. Deze motor drijft met behulp van een set wielen en een drijfriem diverse werktuigen in de molen aan. De dieselmotor is gebouwd in 1934 bij de machinefabriek “DE INDUSTRIE” in Alphen aan den Rijn, toen gevestigd in Gouwsluis.

Impressie van de Oude Bram.

Bekijk hier de originele offerte voor de aanschaf van “Oude Bram”.

Rudolf Diesel bouwde in 1894 de eerste door hem gepatenteerde dieselmotor die daadwerkelijk werkte. De eerste commerciële dieselmotor werd in 1897 gebouwd bij Machinefabriek Augsburg Nürnberg, M.A.N. (Duitsland)
 Het was op 12 september van het jaar 1910, in Alphen aan den Rijn, dat Johannes Boot in een nieuwgebouwd fabriekje met één man personeel, zeer bescheiden begon met het maken van een eerste INDUSTRIE twee-tact-middeldruk-gloeikop motor. 
De motorenfabriek ‘De Industrie’ werd gesloten op 1 november 1977. Er werkten toen 150 mensen. 
Dieselmotor “Oude Bram”. Op de voorgrond de compressor voor de startlucht.

Benieuwd naar het geluid van deze prachtige motor. Klik hier.

Voorafgaand aan de dieselmotor heeft er in de machinekamer een stoommachine en later een elektromotor gestaan voor de aandrijving van de molenwerktuigen.

De motor is een twee cilinder viertakt dieselmotor met een vermogen van maximaal 60  APK (44KW) bij 360 omwentelingen per minuut.
Het bouwnummer was 3034, en het type 2VD5.
Bij de aanschaf kostte deze motor 4650 gulden.
De motor weegt 4350 kilogram waarvan het vliegwiel zo’n 1300 kilogram.
De cilinderinhoud is 26,6 liter.

Bekijk hier een kort filmpje van de Oude Bram in werking.

Na een periode van stilstand is de motor in 1983 door vrijwilligers geheel gereviseerd. 
Deze motoren werden oorspronkelijk gebouwd als scheepsmotoren, en zijn tot op de dag van vandaag nog op verschillende historische schepen volop in bedrijf.
De motor heeft na de revisie de naam “Oude Bram” gekregen, genoemd naar de laatste eigenaar/molenaar van molen “De Eendracht” Bram Walraven.
Om de motor wekelijks te laten draaien is er elke zaterdag een machinist aanwezig, die zorg draagt voor het starten, het stoppen en alles wat met een goede werking van de motor te maken heeft.

Enkele technische details:
De motor wordt gestart met behulp van perslucht van ongeveer 20 bar, de perslucht wordt door een door de motor aangedreven compressor geleverd aan een z.g. aanzetluchtvat.

Smeerolietoestel van “Oude Bram”.

In tegenstelling tot de meeste motoren is in deze motor geen smeeroliecirculatie-systeem aanwezig. De smering gebeurt met een door de motor aangedreven smeerolietoestel dat via 8 dunne koperen leidingen zorgt voor smering van lagers en cilinders.

Deze motor heeft een z.g. droog carter, er staat dus geen smeerolie in het carter van de motor. Gebruikte smeerolie loopt af in een opvangtank, en wordt niet meer gebruikt. De klepstelen en tuimelaars worden door de machinist handmatig gesmeerd, evenals het bijhouden van de smeerolievoorraad in het smeerolietoestel.

De drijfriem waarmee de hulpapparatuur en een maalkoppel worden aangedreven. De riem is 25 cm breed, 6mm dik en heeft een omgespannen lengte van 8,12 meter.

De koeling van de motor gebeurt, met een ook weer door de motor aangedreven plunjerpomp. Het koelwater wordt door de plunjerpomp uit de Oude Rijn gezogen en wordt door de koelwaterruimten geperst en daarna weer afgevoerd naar de Oude Rijn. 
De motor – koelwatertemperatuur wordt niet geregeld, de machinist controleert op vaste tijd diverse temperaturen van de motor, zoals koelwater en uitlaatgassentemperatuur.

De motor drijft via een drijfriem een set molenstenen aan. Deze set zorgt ervoor dat tijdens perioden van weinig wind, toch meel geproduceerd kan worden. Verder wordt een Petkus graanreiniger en een ventilator aangedreven. De ventilator zorgt voor transport van het meel via een buizensysteem waarin een onderdruk heerst.

Technische gegevens Oude Bram.

MerkIndustrie
Type2 VD 5
FabrikantMotorenfabriek De Industrie (D. en Joh. Boot)
Alphen aan den Rijn
Motornummer3034
Bouwjaar1934
Vermogen60 epk (44,1 kW)
ToerentalStationair 170 omw./min.
Maximaal 360 omw./min.
Tijdens bedrijf 330 omw./min.
Slag320 mm
Boring230 mm
Slagvolume26,6 liter
Diameter kruktap140 mm
Totale massaong. 4350 kg
Massa vliegwielong. 1300 kg
Aanschafprijs (1934)Fl. 4650,- (Inflatie gecorrigeerd € 45.630,00)
Laatste revisie1983

Meer gegevens van de Oude Bram kunt u vinden in de Motorendatabase.

Aanhangsel – Hoe werkt een viertact dieselmotor?

1. De inlaatslag.
De zuiger gaat omlaag, de uitlaatklep is ongeveer 2° na het bovenst punt gesloten en de inlaatklep is geopend, verse lucht stroom de cilinder in.
2. De compressieslag.
Ongeveer 3° na het onderste punt van de zuiger sluit de inlaatklep, de zuiger beweegt omhoog en perst de lucht samen tot ongeveer 40 bar, hierbij stijgt de temperatuur van de lucht tot ongeveer 550-600° Celsius.
3. De arbeidsslag.
Ongeveer 2° voor het bovenste punt van de zuiger wordt brandstof onder hoge druk  (250-300 bar) fijn verneveld ingespoten, en ontbrand door de hoge luchttemperatuur.  De temperatuur en druk lopen op tot ongeveer 1500° Celsius en 50 bar. Dit is dus het moment waarbij de motor arbeid levert.
4. De uitlaatslag.
Als de zuiger op het onderste punt is aangekomen opent de uitlaatklep, de verbrandingsgassen worden door de opgaande zuiger naar buiten gedreven.
Ongeveer 2° voor het bovenste punt opent de inlaatklep. Kortstondig staan de in – en uitlaatklep gelijktijdig open om een goede spoeling van de cilinder en koeling van de uitlaatklep te bewerkstelligen.

Het volledige dieselproces voltrekt zich over 720°, of 2 omwentelingen van de krukas.
Het deel dat arbeid levert vindt plaats over 180°, dat is een halve omwenteling van de krukas.
Om te zorgen voor een gelijkmatige gang van de motor moet er energie worden toegevoerd op het moment dat het dieselproces bezig is aan de inlaat – compressie en uitlaatslag. Dit gebeurt door de hoeveelheid kinetische energie die als het ware opgeslagen is in het zware vliegwiel.

Draaiuren “Oude Bram”

Datum:Stand bedrijfsurentellerDraaiuren in het jaar:
1 januari 201426542013: N.B.
31 december 201429382014: 284
31 december 201532312015: 293
31 december 201635562016: 325
31 december 201738402017: 284
31 december 201841122018: 272
31 december 201943882019: 276
31 december 2020
46112020: 223
31 december 202148392021: 228
31 december 202250872022: 248
31 december 202353092023: 222
31 oktober 202455352024: 226